HISTORIA DWORU W IZDEBKACH
Dwór w Izdebkach, często nazywany „pałacem”, został zbudowany pod koniec XIX wieku w rzadko spotykanym stylu pseudotyrolskim. Zaprojektował go Tadeusz Stryjeński, architekt krakowski. Budowniczym dworu był prawdopodobnie Bonawentura hrabia Bukowski – powstaniec szlachecki z 1846r. W czasie rabacji galicyjskiej związany został przez miejscowych chłopów, przewieziony następnie do Sanoka. Tam, po rocznym pobycie w więzieniu, został skazany na siedem lat twierdzy w Spilbergu. Po roku, dzięki amnestii cesarza Franciszka, szczęśliwie powrócił do domu.
Po śmierci hrabiego Bukowskiego dwór odziedziczyła jego córka Henryka Zakliczyna herbu Topór. Żyła w latach 1852-1939, bardzo młodo owdowiała wcześniej tez straciła syna Gucia. Henryka z Bukowskich Zakliczyna spoczywa w rodzinnym grobowcu na izdebskim cmentarzu.
W lipcu 1927 roku nastąpiła zmiana właściciela dworu i posiadłość odziedziczyła Anna Mycielska żona Gorayskiego. Po śmierci pierwszego męża hr. Anna wyszła ponownie za mąż za Ignacego Potockiego.
Dwór prawie sto lat po wybudowaniu, przez cały czas bez remontu po zmianie właściciela, w wyniku reformy rolnej po II wojnie światowej, stanowi własność Skarbu Państwa. Mieściła się w nim Milicja, później ZOZ Brzozów – początkowo izba porodowa, potem ośrodek zdrowia a w nim gabinet stomatologiczny. Na piętrze mieściło się mieszkanie dla lekarza pracującego w ośrodku. Dwór wraz z parcelą, po rozpatrzeniu wniosku Wójta Gminy Nozdrzec, został skomunalizowany i stanowi własność Urzędu Gminy Nozdrzec.
Dnia 26 czerwca 1992r. zespół pałacowo-parkowy wraz ze spichlerzem został wpisany do rejestru zabytków województwa krośnieńskiego.
Po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń w 1995 roku zarząd Gminy przystąpił do kapitalnego remontu.
W czerwcu 1997 roku opracowano projekt budowlany z przeznaczeniem na Środowiskowy Dom Samopomocy, który został pozytywnie zaopiniowany przez sanepid i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Od 21.01.2003r., po zakończeniu prac remontowych, dwór stał się siedzibą Środowiskowego Domu Samopomocy.
Galeria
Anna z Mycielskich hr. Potocka (1904-1993)
Urodziła się 7 marca 1904 roku w Krakowie. Rodzicami jej byli Władysław hr. Mycielski, ze znanej rodziny ziemian wielkopolskich oraz Felicja Zakliczyna – właścicielka majątku Izdebki.
Do Władysława Mycielskiego, należał niewielki majątek Łuczanowice (obecnie dzielnica Krakowa) oraz słynna przed I wojna światową krakowska mleczarnia i młyny zbożowe.
Dzieciństwo spędziła na przemian w Łuczanowicach oraz u babki Henryki Zakliczyny w Izdebkach. Liceum ukończyła w Krakowie.
W roku 1927 Anna zawarła małżeństwo z Dymitrem Gorayskim z Szebni koło Jasła, synem Jana i Marii ks. Jabłonowskiej. Z tego małżeństwa urodził się syn Tomasz Gorayski.
Niestety Dymitr zachorował na trudno uleczalną w tym czasie gruźlicę i w 1931 roku zmarł w sanatorium Chur w Szwajcarii.
Młoda wdowa zamieszkała w swoim majątku Izdebki (własność Izdebek przechodziła w spadku po kądzieli, czyli w spadku z matki na córkę). Po kilku latach wdowieństwa zawarła małżeństwo z wdowcem Ignacym hr. Potockim, dyrektorem uzdrowiska Rymanów, należącym do jego ojca Jana.
Do II wojny światowej Potoccy mieszkali w Rymanowie Zdroju, często odwiedzając Izdebki wraz z dziećmi – Tomaszem, Maria Kingą i synem Ignacego z pierwszego małżeństwa-Jerzym.
Wybuch wojny to dramatyczna ucieczka przed Niemcami na Wołyń, tam zagarnięcie przez armię bolszewicką i powrót do ówczesnej GG do Rymanowa.
Okres II-giej wojny światowej, to niezwykle trudny czas dla Anny Potockiej. Początek okupacji to działalność podziemna Anny i Ignacego. W swojej willi w Rymanowie prowadzili punkt przerzutowy oficerów polskich przez Słowację na Węgry.
Bardzo trudny okres dla rodziny rozpoczął się w 1941 roku na skutek denuncjacji jednego z pracowników o ukryciu przez Ignacego Potockiego broni myśliwskiej. Nalot gestapo na dom Potockich w Rymanowie nie przyniósł rezultatu. Ignacy zdołał uciec i przez następne 4 lata ukrywał się jako gajowy w lasach zamojszczyzny. Anna cudem uniknęła aresztowania dzięki temu, że najmłodszy syn Władysław był niemowlęciem.
Nastąpiły przenosiny matki z dziećmi do Izdebek, gdzie dom był w rzeczywistości przechowalnią ukrywających się konspiratorów, oficerów AK i ludzi mających wyroki śmierci.
W lipcu 1944 roku, gdy front wschodni zbliżał się do Izdebek, Anna wraz z dziećmi wyjechała do majątku swego brata, profesora prawa Andrzeja Mycielskiego do rodzinnych Łuczanowic. Tam w końcu spotkała się z mężem, którego wcześniej kilka razy odwiedzała pod fałszywym nazwiskiem Anny Zakrzewskiej.
Kiedy wojska sowieckie zajęły Kraków, rodzina zamieszkała w mieście a Anna prowadziła prywatną stołówkę zarabiając na utrzymanie.
Po zakończeniu wojny Ignacy Potocki poszukując pracy wyjechał na Dolny Śląsk, gdzie po wielu perypetiach (był np. kierowcą wojewody dolnośląskiego) doceniono jego fachowość i powierzono mu organizację uzdrowisk dolnośląskich.
Po zamieszkaniu w Szczawnie Zdroju, Anna Potocka została kierowniczką wytwórni kefiru. W roku 1949 rodzina przeniosła się do Krynicy Zdroju, gdzie Ignacy Potocki został dyrektorem Zespołu Uzdrowisk Podkarpackich. W okresie terroru stalinowskiego Ignacy Potocki szczęśliwie uniknął aresztowania, powrócił z rodziną do Szczawna Zdroju, gdzie został dyrektorem Instytutu Balneologicznego.
W 1956 roku Ignacy został powołany na Naczelnego Geologa Ministerstwa Zdrowia w Warszawie, gdzie zamieszkał wraz z żoną i pracował do przejścia na emeryturę. Już na emeryturze obronił doktorat z geologii uzdrowiskowej na AGH w Krakowie.
Wraz z żoną wielokrotnie wyjeżdżali za granicę. Ignacy Potocki pełnił różne funkcje w Zarządzie Światowej Organizacji Uzdrowisk „FITEC”.
Z ramienia „UNESCO” pracował okresowo również w Indiach.
Dzieci Ignacego i Anny Potockich:
- Tomasz Gorayski – zamieszkały w Szklarskiej Porębie, wieloletni przewodnik turystyczny i instruktor narciarski, żonaty z Anną Mycielską ,czwórka dzieci.
- Jerzy Potocki – magister archeologii, alpinista. Zginął w 1966r. w Hindukuszu, w czasie wyprawy himalaistycznej.
- Maria Kinga Świdzińska – dr inż. rolnictwa, hodowca koni wyścigowych, wdowa po Macieju Świdzińskim. Zamieszkała w Golejewku (woj. wielkopolskie), dwójka dzieci.
- Władysław Potocki – mgr inż. budowy samochodów, dyrektor firmy Citroen w Warszawie, żonaty z Marią ks. Czartoryską, dwoje dzieci.
Anna Potocka dożyła 89 lat, zmarła po ciężkim wylewie w 1993 roku. Pogrzeb odbył się w Rymanowie, gdzie spoczęła w grobowcu rodzinnym Potockich.
Dokładnie rok po jej śmieci zmarł Ignacy Potocki i został także pochowany w Rymanowie.
Anna Potocka była ogromnie przywiązana do Izdebek i marzyła by w przyszłości jej córka Kinga Świdzińska przejęła jej dom rodzinny.
Po śmierci matki, dzieci postanowiły nie dążyć do odzyskania dworu w Izdebkach, ale przeznaczyć go dla społeczeństwa lokalnego na dom opieki nad osobami niepełnosprawnymi.
W dniu 2 maja 2004r. Środowiskowy Dom Samopomocy w Izdebkach otrzymał imię „Anna” od imienia Anny Potockiej – ostatniej właścicielki dworu.